سوزن دوزی یکی از هنرهایی است که می توان با آن صنایع دستی جالب و زیبایی خلق کرد.
هنر سوزن دوزی یکی از قدیمی ترین هنرهای صنایع دستی است. هنر سوزن دوزی در واقع نوعی گل دوزی بوده که پیشینه آن به قبیله های چادرنشین در تاجیکستان، ازبکستان و قزاقستان بر می گردد. طبق شواهد تاریخی سوزن دوزی در ایران اولین بار در قرن پانزدهم و دوره تیموریان مشاهده شده است. سوزن دوزی معمولا روی پارچه کتان انجام می شود؛ با این حال در مواری از پارچه ابریشم نیز برای پیاده سازی طرح های سوزن دوزی و خلق دستدوزهای سوزن دوزی استفاده می شود.
دستسازهای سوزن دوزی از مهم ترین محصولات دستی هستند که تنوع بالایی نیز دارند. دستسازهای سوزن دوزی شامل رویه سوزن دوزی، بقچه سوزن دوزی، سجاده سوزن دوزی و روتختی سوزن دوزی از جمله محصولاتی هستند که بیشتر توسط هنرمندان سوزن دوزی ایران در استان سیستان و بلوچستان ساخته می شوند. در سوزن دوزی با دست که نهایتا منجر به خلف دستسازهای سوزن دوزی می شود، ابتدا الگوها را روی پارچه کشیده و سپس گلدوزی را آغاز می کنند. بیشتر محصولات سوزن دوزی از دوخته شدن چندین تکه جدا از هم ساخته می شوند.
محصولات سوزن دوزی محصولاتی هستند که روی آن ها نقش و نگارهایی با استفاده از هنر سوزن دوزی ایجاد شده باشد. در سوزن دوزی سنتی، بیشتر از نخ های با رنگ طبیعی استفاده می کنند؛ این در حالی است که امروزه استفاده از نخ های با رنگ مصنوعی رواج بیشتری یافته است. محصولات سوزن دوزی را می توان به روش های مختلفی هم چون سوزن دوزی بلوچی، سوزن دوزی ترکمن، سوزن دوزی هندی و ... خلق کرد. سوزن دوزی روی مانتو، سوزن دوزی روی لباس، سوزن دوزی روی کیف، سوزن دوزی روی کفش، سوزن دوزی روی شال، سوزن دوزی روی روسری و سوزن دوزی روی ماسک از جمله فعالیت هایی است که هنرمندان سوزن دور ایران انجام می دهند.
الگو یا پترن سوزن دوزی طرحی است که به هنرمند سوزن دوز می گوید چگونه کار خود را آغاز کند و در مراحل بعدی آن را پیش ببرد. پترن سوزی دوزی که برخی به آن الگو سوزن دوزی نیز می گویند را معمولا پیش از شروع سوزن دوزی را آماده می کنند تا مراحل سوزن دوزی مطابق آن پیش رود. پترن سوزن دوزی را می توان به صورت دستی و انفرادی آماده کرد و یا از پترن سوزن دوزی آماده استفاده کرد. برای مثال برای ساخت زیورآلات سوزن دوزی هم چون گوشواره سوزن دوزی ابتدا پترن سوزن دوزی را می سازند و در مرحله بعدی به سراغ ساخت زیورآلات سوزن دوزی می روند.
در صورتی که علاقمند به یادگیری موردی جدید هستید و خلق صنایع دستی برای شما موضوع جالبی است، می توانید از آموزش سوزن دوزی ارائه شده توسط آموزشگاه های مختلف استفاده کنید. آموزش سوزن دوزی این روزها علاوه بر کلاس سوزن دوزی، به صورت آنلاین و آموزش سوزن دوزی آنلاین نیز ارائه می شود. در این کلاس ها علاوه بر پرداختن به آموزش سوزن دوزی، مواردی نیز در مورد خرید و فروش سوزن دوزی ارائه می شود.